Prahistoria Warszawy

Gęste zabudowanie terenu , liczne roboty niwelacyjne oraz zniszczenie zabytków nie
pozwalają dokładnie określić wszystkich dziejów Warszawy.Nieliczne pozostałości po
dawnych kulturach mogą dać tylko niepełny obraz historyczny.Dlatego też , aby
dowiedzieć się czegoś więcej o historii tego miasta , należy sięgnąć do pradziejów
okolic Warszawy , gdzie zachowało się znacznie więcej pozostałości historycznych.

Obecnie teren Warszawy jest bardzo zróżnicowany i zatracił swoje pierwotne cechy
krajobrazowe.Nikt już nie pamięta , że na Placu Trzech Krzyży jeszcze w I połowie
XIX w. przepływał strumień , którego źródło znajdowało się na bagnach w okolicy
ulicy Żurawiej.Podobnie osnute mgłą zapomnienia jest pastwisko zwane Chmielnikiem
istniejące w rejonie dzisiejszej ulicy Chmielnej.

Obszar Warszawy idealnie nadawał się do zakładania osad.Teren górował nad okolicą i
rzeką co zapewniało dogodne warunki do obrony.

Osadnictwo na Mazowszu było ściśle związane z IV zlodowaceniem.Kiedy na zachodzie
Europy kwitło życie , centralna i północna część Polski pokryta była czapą lodową.
Dopiero kiedy lodowiec zaczął się cofać , za nim , powoli zaczęło podążać życie.
Człowiek na miejsca swoich siedzib wybierał najczęściej wyniosłe , piaszczyste tere-
ny położone w pobliżu rzek.Najwięcej osad odkryto na prawym brzegu Wisły na wyd-
mach powstałych w wyniku cofnięcia się lodowca.Ślady takie znaleziono w Świdrach
, na Pelcowiźnie , w Płudach , Dąbrówce.Na lewym brzegu rzeki odkryto pozostałości
paleolitycznych skupisk ludzkich w Burakowie czy Czosnkowie.

W przypadku młodszego okresu okresu kamiennego (neolitu) osadnictwo ludzkie wyglą-
da podobnie.Na sadyby wybierane są miejsca mające korzystne dla człowieka położenie
geograficzne.Np.:Bródno i Targówek , kilka miejsc na Grochowie , Ząbki czy Zielonka.
Grobow z okresu neolitycznego (4000-2000 lat p.n.e.) jest Warszawie i okolicach
niewiele.Jeden został znaleziony w Czechowicach koło Włoch , oraz kilka bardzo zni-
szczonych w Świdrach.

Obszar podwarszawski był opóźniony w stosunku do południa kraju.Stosunkowo późno
przywędrował tu brąz.Stało się to dopiero w III okresie epoki brązu (1400-1200 lat
p.n.e.) kiedy to z zachodu napłynęła kultura łużycka.Jest ona na obszarze podwarsza-
wskim reprezentowana dość ubogo.Przetrwały trzy cmentarzyska z tamtego okresu ,
dwa w Grodzisku Mazowieckim oraz jedno w Żbikowie (lewy brzeg) a także jedno w
Grochowie (brzeg prawy).

Około 600 roku p.n.e. rozpoczęła się inwazja grobów skrzynkowych , które sta-
wały się coraz bardziej popularne na obszarze kultury łużyckiej.Kultura grobów
skrzynkowych narodziła się w ujściu Wisły i Odry i stamtąd zaczęła się rozszerzać
na południe.Swoją nazwę wzięła od formy grobu budowanego w kształcie skrzyni z
dużych płyt kamiennych.Zaczęła ona wypierać kulturę łużycką.
Po 200-300 latach narodziły się na terenach polskich dwie podkultury :grobów pod-
kloszowych (znalezione w ogrodzie belwederskim i koło fortu Czerniakowskiego)
i grobów z obwarowaniem.Koniec tych kultur datujemy na ok. 200 lat przed Chrys-
tusem.Aż do początki naszej ery nie znane są żadne zabytki z terenów podwarszawskich
(oprócz grobu z Michałowa pod Jabłonną).
Na 100 rok n.e. datowane jest za to cmentarzysko w Kiełpinie.Z II wieku n.e. mamy
duże ale zniszczone cmentarzysko w Białołęce a także w Piasecznie i w Grodzisku.

Od roku 400 do 900 n.e. nie ma prawie żadnych znalezisk z ziem polskich.
Za to z okresu wczesnośredniowiecznego posiadamy szereg ciekawych zabytków.Osadę z
XI wieku na Bródnie oraz prawdopodobne osady na Targówku i Grochowie.Osłonę dla
mieszkańców stanowiły dwa grody :jeden będący zalążkiem właściwej Warszawy oraz
drugi , Jazdów , broniący przeprawy przez Wisłę.

Powrót na stronę główną